“Heavens to Murgatroyd!” Dat is een van de bekendste uitspraken van de tekenfilmfiguur Snagglepuss, gecreëerd door Hanna-Barbera eind jaren vijftig. Hemeltjelief! Hoe kan het dat ik nu pas besef hoe briljant én queer dit personage is?

Nog voor The Pink Panther was daar Snagglepuss. Getekend in de stijl van The Flintstones en Top Cat, huppelt hij van de ene naar de andere hoek van het tv-scherm. “Exit, stage right!” roept hij daarbij uit. Snagglepuss is een bergleeuw, ofwel een poema, met een deftig kraagje en manchetten, en hij is van top tot teen felroze.

Hij is sierlijk, theatraal en flamboyant—hij heeft acteerambities en waant zich de ster van zijn eigen universum. Zijn dictie is overdreven, zijn toon doorspekt met dramatische herhalingen. Hij is een pure dandy, zoals we die kennen uit de tijd dat het benoemen van homoseksualiteit taboe was.

De Verenigde Staten in het midden van de vorige eeuw waren bevangen door morele paniek. Naast de Red Scare was er de Lavender Scare, een door angst en haat ingegeven heksenjacht tegen alles wat afweek van de heteronorm. Deze dreiging lijkt zich ook te weerspiegelen in de dagelijkse realiteit van Snagglepuss: hij is vogelvrij, er wordt op hem gejaagd en geschoten.

Maar een willoos slachtoffer? Allerminst. Als de kogels hem om de oren vliegen, blijft hij alert en ad rem, en hij verliest geen moment zijn innerlijke kalmte. Het is komisch, absurd, maar eigenlijk ook heldhaftig.

In een tijd waarin verworven rechten opnieuw onder druk komen te staan, is Snagglepuss een triomfantelijk voorbeeld van een overlever. Ja, het is amusement. Maar het bewijst ook: buitenbeentjes waren er altijd, en zullen er altijd zijn.

[Deze tekst is ook te beluisteren binnen aflevering 137 van Kulti Kulti, uitgezonden: zaterdag 8 februari 2025]