Op de vlucht voor mezelf en voor het wereldnieuws, grijp ik graag elke verstrooiing aan die zich aandient. Laatst verkreeg ik via-via een ouderwetse dvd, met daarop de verfilming van Christopher Isherwoods autobiografie Christopher and His Kind. Vol verwachting legde ik het schijfje in de lade. Wat ik toen zag, was een wereld die zowel verleidelijk als duister bleek.

In de film komt de zwoele spanning van Berlijn in de jaren dertig tot leven, waar Christopher zich onderdompelt in de verleidingen van een stad die pulst van vrijheid en verlangen. Het nachtleven, de flirterige ontmoetingen, en de speelse verkenningen van zijn homoseksualiteit bieden een ongekende openheid, een hedonistische ontsnapping aan de norm van zijn tijd. Toch, net wanneer de sensuele vrijheid het hoogtepunt bereikt, sluimert er een onheilspellende dreiging. De opkomst van het nazisme weeft zich langzaam door het verhaal, en de intensiteit van de persoonlijke vrijheid wordt steeds meer ingesloten door de kille, dreigende schaduw van politieke onderdrukking.

Terwijl de film voortschrijdt, wordt een ander motief nadrukkelijk voelbaar. Het veelvuldig gebruik van de uitdrukking “getting used to” werkte me op mijn zenuwen. “You get used to it, that’s the danger… You get used to anything… You should be used to it by now.” Een donkerbruin vermoeden openbaart zich bij me tijdens het kijken, dat dit “ongewenst gewend raken” eigenlijk een pijnlijk actueel thema is.

Moeten we ons immers niet, volgens Marc Rutte, wennen aan het idee dat er oorlog komt? Daarnaast wennen aan het enthousiasme waarmee wereldwijd dictators en oligarchen op het schild worden gehesen? Wennen aan genocide die wordt gevierd en gesteund? Wennen aan het feit dat grote sociale media opruiing, haatzaaien en discriminatie gewoon toelaten?

In de film zien we hoe een ultieme creatieve en seksuele vrijplaats wordt vermorzeld. Ik krijg kippenvel aan het einde als de hoofdpersoon wordt gevraagd waar hij naartoe zal gaan.. “Amsterdam, probably, for the time being.” En zo blijkt vrijheid, of het nu in Berlijn of Amsterdam is, altijd tijdelijk—voor zolang het duren zal. Het besef dat ook wij kunnen wennen aan het onacceptabele, komt daarmee ineens akelig dichtbij..

[Deze tekst is ook te beluisteren binnen aflevering 136 van Kulti Kulti, uitgezonden: zaterdag 11 januari 2025]