Was man liebt, das neckt sich.. Meisjes plagen, kusjes vragen. Als je echt van iemand houdt, dan kun je je plaagstootjes veroorloven dan wel laten welgevallen, want je weet wie het zegt.

Liefde en jaloezie verhouden zich tot elkaar als plagen en pesten. De vurige intimiteit is bij allebei even evident, maar bij jaloezie krijgt de kleur een bijna baldadige verzadiging, een bijna gewelddadige intensiteit.

Jaloezie is de geelzucht van de ziel, aldus dichter John Dryden. Of is het eerder het groenogige monster waar Shakespeare het voor hield?

Groen en geel zijn de neontinten van de ergernis. Verhuld, verborgen, opgesmukt of verdund, zijn ze in essentie schreeuwerig fel, doordrenkt van diepe wanhoop.

Luxaflex is een leugen. Jaloezie is niet meervoudig, noch hoogstaand, meegaand of buigzaam. De enige waarheid schuilt in de eigenschap om een donkere schaduw op alles en iedereen te werpen. Oh, the shade!

Oogschaduw. Overdadig, grootschalig aangeboden. Onlangs lanceerden make-up artist Jeffree Star en Youtuber Shane Dawson een gezamenlijke lijn in marketing en mooimakerij, met miljoenenwinsten wereldwijd, binnen een paar minuten tijd.  Het internet der bestellingen brak ervan. De adoratie maakte echter pas op de plaats, en het gif van de jaloezie glipte door de spleten van het succes. Via de sociale kanalen sijpelde de etterende kritiek door. Aantijgingen van racisme, afschuwelijke blackface-fragmenten en andere bijtende verwijten doemden op. Hoewel deels terecht, was het moment wel heel bitter uitgekozen.

Binnen mijn Twitterbubbel borrelt en bruist het rond Bowi, bekend als voetbalminnende jonge homo die het waagde zich uit te spreken tegen de homofobe blaaskakerij in de voetballerij. Wat mij het meest verbaast echter, zijn niet de bedaagd-cynische spreekkoren, maar juist de zure steken van ogenschijnlijk gelijkgestemden, van mensen die op hem lijken. Verscholen in laffe anonimiteit, dan wel over het paard getild, gehuld in een mantel van morele verontwaardiging, wordt zo een jonge activist weggezet als “homonationalist”, zonder enige onderbouwing.

Jaloezie is misschien wel de meest schaamtevolle, en daardoor lelijkste emotie. Verpakt als goedbedoeld advies, vermomd als redelijke kritiek, denken we er vaak nog mee weg te kunnen komen ook, tot we moeten onderkennen dat die ander onze buitensporige gekrenktheid haarfijn doorziet, en we worden ontmaskerd door onze ernst.

De schrijnende pijn achter jaloezie schuilt in de angst er eigenlijk niet toe te doen als mens. In de relatieve vergelijking met de ander, is het heimelijk verpletterende succes van de ander als zout in onze wonden, als een scheur in ons zelfbeeld.

Ook ik ben bij tijd en wijle, soms toch wel enigszins buiten zinnen van kinnesinne. Ik probeer te admireren en te aspireren tot grotere hoogten, maar benijd ondertussen toch al die velen om me heen die intelligenter, positiever, welvarender, daadkrachtiger, creatiever en stabieler zijn dan ik ooit zal zijn.

Tja, om de dichter William Shenstone te citeren, wordt “niets zo algemeen geprezen als mooi weer. Dat komt omdat men dit zonder afgunst kan doen.”

[Deze tekst werd zaterdag 9 november 2019 voorgelezen in het kader van de rubriek “Moedig Voorwaarts” in het radioprogramma Kulti Kulti. Beluister het HIER in aflevering 76!]