Voetstappen. “The category is.. Live.. Work.. POSE!” Een bombastische beat uit de jaren ’80 zwelt aan. Dit is het intro van de Amerikaanse tv-serie Pose, vorig jaar uitgebracht door FX, en inmiddels veelvuldig gedeeld en getipt op LHBT+-gerelateerde sociale media en binnen vriendengroepen.

Hoewel ik vaak wat huiverig ben voor hypes, stortte ik me deze keer vol overgave in de gedramatiseerde verwikkelingen van de trans en gay ballroom scene van het New York van 1987. Op groot scherm, met goed gezelschap en gepaste pauzes tussen de afleveringen in, was het niet moeilijk me mee te laten slepen in de wereld van danswedstrijden, extravagante kostuums, maar ook strijd, discriminatie en, niet te vergeten, de dodelijke gevolgen van aids.

Pose toont de mensen achter de glorieuze performances, vaak jong,  trans, en daarbij ook zwart of latino. Afgezet tegenover de opkomende yuppie-cultuur, zien we hoe ze steun zoeken bij elkaar en in de zogenaamde houses, die, naast creatieve teams, eigenlijk surrogaatfamilies zijn, compleet met sterke moederfiguren en onderlinge spanningen.

Het was niet moeilijk weg te smelten bij de scènes waarin Blanca de talentvolle jonge danser Damon onder haar hoede neemt nadat hij wegens zijn homoseksualiteit op straat is beland. Of wat te denken van de ontwikkeling van het personage Elektra Abundance, die van een ongenaakbare bitch, waar Dynasty’s Alexis Carrington nog een puntje aan kan zuigen, langzaam maar zeker verandert in een kwetsbaar character met veel meer dimensie.

Bitterzoet vind ik de fameuze balls. Hoewel alle pracht en praal troostend en bekrachtigend werkt, en het mensen uit achtergestelde posities even kan transformeren tot ware supersterren, voert het wedstrijdelement wel erg de boventoon. Niet eigenheid,  nuance en persoonlijke creativiteit worden het meest gewaardeerd, maar veel meer of het ene house groter uitpakt dan het andere. Ideaalbeelden van hoe een vrouw er uit zou moeten zien, zijn vaak wat star en stereotiep. Tekenend voor de Amerikaanse kapitalistische cultuur, is winnen veel belangrijker dan meedoen. De dansbewegingen zijn soms net zo grotesk als de monsterlijke bokalen, en ademen soms ook wanhoop. Je ziet duidelijk waar RuPaul’s Drag Race de mosterd vandaan heeft gehaald.

Mijn enige minpuntje is dat ik soms moeite had met de discrepantie tussen vorm en inhoud, maar dat ben ik eigenlijk wel gewend van Ryan Murphy, wiens series vaak wat schuren op het gebied van plot, toon en structuur. In dit geval botste naar mijn mening de zwaarte van sommige thema’s met de luchtige soapachtige dialogen. Het dramatische adagium “don’t tell, just show” werd ook regelmatig opzij gezet ten gunste van het verwoorden van een politieke, zij het zeer belangwekkende boodschap.

Daartegenover staat dat Pose fonkelt door de enorme noodzaak die eraan ten grondslag ligt, en die in alles voelbaar is. Nooit eerder werd dit verhaal, van deze mensen, in die specifieke tijd, zo gedegen en met liefde verteld. Van de schrijvers, de geweldige trans cast tot aan de figuranten en crew, iedereen leek zichtbaar vereerd te zijn hier aan mee te mogen werken. De persoonlijke betrokkenheid spatte er voor mij gewoonweg af.

[Deze tekst werd zaterdag 12 januari 2019 voorgelezen binnen aflevering 66 van het radioprogramma Kulti Kulti]