Niet ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is. Als ik mezelf beschouw als zangvogel, moet ik wel een paradijsvogel zijn. Ik ben weliswaar door de natuur bedeeld met een hoge bariton, maar ik vlieg gerust hoger en verder, als ik daar zin in heb.

Onlangs werd ik toch terechtgewezen. Ik had in een vocale ode aan Britney Spears het gewaagd om mijn falsetto, mijn kopstem aan te spreken (luister hier naar de betreffende cover). Het kwam me op kritiek te staan. Waarom hield ik hier niet gewoon mee op? Waarom mijn medemensen nog langer tergen met dit onnatuurlijke en geforceerde stemgebruik?

Hoe je als (amateur-)vocalist je stem inzet en kleurt, is een zeer persoonlijke keuze. Je stem is niet louter een dwingende fysieke structuur, maar ook een vrijplaats om te experimenteren en te ontdekken hoe je je werkelijk wilt uitdrukken.

Mijn falsetto bleek een afknapper. Waar het bij de meeste vrouwen zonder baard in de keel een redelijk vloeiende, en dus acceptabele overgang is van borst- naar kopstem, is het bij mannelijke stemmen kennelijk hoekiger en moeilijker, en soms ronduit een taboe.

De enige uitzondering hierop lijkt de klassiek geschoolde tenor te zijn, die met zijn hoge C zijn kopstem zo weet om te vormen dat deze klinkt als een verlengde van zijn reguliere register, maar dit in feite toch niet is.

Als sensitieve en feminiene man, omarm ik juist de mogelijkheden van mijn zogenaamd “valse” stembanden. Hoe zou ik zonder de inspiratie kunnen van helden en wegbereiders als Michael Jackson, Prince en Mika?

Er is moed voor nodig om als man je meer kwetsbare en tere klanken te laten horen. Als ik bijvoorbeeld Lana Del Rey’s “Norman F*cking Rockwell” of “Let Me Love You Like A Woman” voor publiek zing, inclusief een passage in falset, doe ik dit bewust om een verhaal te vertellen, van liefde, van hunkering, maar ook een beetje van gender en identiteit.

Zelfs de van nature niet bijster hoge mannenstemmen, schitteren bij het smaakvol toelaten van wat kopregister. Zie bijvoorbeeld de triomf van Duncan Laurence op het Songfestival, of beschouw de keuze van de warme baritoneske zanger John Grant, die in zijn recente song “Billy” zijn kopstem omarmt, terwijl hij makkelijk diezelfde passages uit volle borst had kunnen belten, ware het niet dat de tekst gaat over giftige mannelijkheid ofwel “the cult of masculinity”..

[Deze tekst is ook te beluisteren: HIER, binnen aflevering 96  van LGBT+ Radioshow Kulti Kulti, uitgezonden: zaterdag 11 september 2021]