Terwijl de actualiteit lijkt te zijn vergeven van het bodemloos bloedvergieten en de genadeloze genocide in Oekraïne, klamp ik me vast aan de stille kracht. Terwijl we om de oren worden geslagen met voorbeelden van brute overmeestering, zoek ik mijn toevlucht tot toonbeelden van hoe het ook anders kan.

Een belangrijke mededinger naar de Oscar voor de beste film van het afgelopen jaar was The Power Of The Dog. Geregisseerd door Jane Campion, met in de hoofdrollen Benedict Cumberbatch en Kirsten Dunst, was het een verfrissend commentaar op giftige mannelijkheid. Hoewel we als kijker aanvankelijk meegesleept worden in de destructieve stoerheid van het personage Phil, een zelfhatende homoseksuele man, die zijn gevoelens overschreeuwt door zijn schoonzus en haar zoon te tiranniseren, bloeit de sympathie al snel op voor zijn nemesis, de jonge Peter Gordon. Hij is androgyn, beweegt zich elegant en maakt beeldige bloemboeketten van papier. Hij wordt belachelijk gemaakt, belaagd en geplaagd, maar vervolgt steeds met opgeheven hoofd zijn weg. Het is een bescheiden en stille rol, maar een cruciale. Om zijn moeder te beschermen brengt hij een plan ten uitvoer, waarmee hij uiteindelijk Phil weet weg te vagen.

Een andere stille held openbaarde zich voor mij in de Braziliaanse nominatie voor beste niet-Amerikaanse film: Deserto Particular (Aly Muritiba). Deze film lijkt in eerste instantie te gaan over Daniel, een door gewelddadig gedrag in opspraak geraakte politieman, die op zoek gaat naar zijn vrouwelijke geliefde, die hij ontmoette via internet. Gedurende het verloop wordt de focus echter verlegt naar degene waar hij zo naar smacht. Zijn geliefde blijkt geen vrouw, maar een jongeman in drag te zijn, genaamd Robson. Deze Robson, tenger als hij is, blijkt fysiek uiterst sterk, gezien het vele gesleep met zware zakken groente en fruit op de markt, waar hij werkt. Robson toont zich ook emotioneel sterk: koelbloedig, onverschrokken, en bovenal trouw aan zichzelf, waar Daniel bibberend en trillend voor zijn eigen gevoelens het onderspit delft.

Als je het eenmaal ziet, kun je er niet meer je ogen voor sluiten: ogenschijnlijk niet-masculiene mannen die moediger en daadkrachtiger blijken dan hun zogenaamd stoerdere tegenpolen. Ik moet dan bijvoorbeeld denken aan dandy Truman Capote, die andere mannen steevast liet winnen bij handje-drukken, terwijl hij ze allemaal makkelijk de baas had gekund. Of, in Nederland, iemand als Marc-Marie Huijbregts, die vaak belachelijk wordt gemaakt om zijn hoge, schelle stem(gebruik), maar die, getuige onder meer zijn reacties in zijn podcast met Aaf Brandt Corstius, zich nooit de kaas van het brood laat eten, en iedere vorm van kritiek met verve weet te pareren. Of, wat te denken van ons aller Dolly Bellefleur, alter ego van Ruud Douma, die ooit heel scherp en geestig stelde: “Het haantje van vandaag is de plumeau van morgen.” En zo is het!

[Deze tekst is ook te beluisteren binnen aflevering 103 van Kulti Kulti, uitgezonden: zaterdag 9 april 2022]